Είναι ευρύτερα αποδεκτό ότι ο σύγχρονος κόσμος “λειτουργεί εκθετικά”. Η πανδημία αποτέλεσε την αφορμή για να τεθούν κρίσιμα ερωτήματα:
- σε έναν “εκθετικό κόσμο”, πώς ο άνθρωπος που από τη φύση του είναι πολύ “τοπικός και γραμμικός” – ίδιος τόπος, ίδια τροφή, ίδια εργαλεία, μικρές και αργές αλλαγές από γενιά σε γενιά – μπορεί να επιβιώσει;
Ο άνθρωπος δεν μπορεί να λειτουργήσει και να εξελιχθεί εκθετικά, είναι αδύνατο. Μπορεί όμως αυτό του το “έλλειμμα” να το παρακάμψει και να αξιοποιήσει άλλα χαρακτηριστικά της φύσης του.
Για να βρει το σωστό δρόμο σε ένα περίπλοκο λαβύρινθο, δεν είναι υποχρεωτικό να τεστάρει όλες τις διαδρομές. Μπορεί να παρακάμψει το λαβύρινθο!
- Να χρησιμοποιήσει την πλάγια σκέψη (lateral thinking) που ακολουθεί «διαφορετικό» δρόμο, εξερευνά μη αναμενόμενες κατευθύνσεις, συχνά παραλείπει βήματα και παράγει πολλαπλές λύσεις.
- Μπορεί να χρησιμοποιήσει ευρεστικές προσεγγίσεις (heuristics) για γρήγορες λύσεις, σε
περίπλοκα προβλήματα με ελλιπή πληροφόρηση.
Για παράδειγμα στο ερώτημα:
- ποιο δώρο θα διαλέξετε;
το ένα έχει ετικέτα με τιμή 100 ευρώ και το άλλο 200 ευρώ.
- Όλοι σχεδόν θα επιλέξουν αυτό με τα 200 ευρώ.
- Είναι μια απόφαση που λαμβάνεται με περιορισμένα δεδομένα. Αλλά είναι μια απόφαση.
Πόσοι μπορούν να υπολογίσουν το γινόμενο 17 Χ 24, χωρίς μολύβι και χαρτί; Ελάχιστοι.
Όλοι όμως μπορούν γρήγορα να απαντήσουν στην άσκηση:
- Mία ρακέτα και ένα μπαλάκι κοστίζουν 11 ευρώ.
- Η ρακέτα κοστίζει 10 ευρώ περισσότερο από το μπαλάκι.
- Πόσο κοστίζει το μπαλάκι;
Οι περισσότεροι απαντούν λάθος, αλλά απαντούν (βλ. τέλος του άρθρου).
- Η πρώτη περίπτωση αναφέρεται σε αυτό που λέγεται αργή σκέψη
- η δεύτερη στη γρήγορη σκέψη (slow and fast thinking).
Σε ένα κόσμο που εξελίσσεται εκθετικά, δεν υπάρχει εναλλακτική, παρά να αγκαλιάσεις τις γρήγορες αλλαγές και να χρησιμοποιήσεις εργαλεία και προσεγγίσεις πέρα από αυτά του ορθολογισμού.
- Συνεχής προσαρμογή, δοκιμή και λάθος, συνεργασία.
Ζω και εργάζομαι τοπικά, με το βλέμμα στραμμένο στον παγκόσμιο καταναλωτή και επενδυτή. Και βέβαια, σταθερό αγκυροβόλιο οι αξίες της προσωπικότητας, εργατικότητας, ακεραιότητας και δημιουργικότητας.
